Kiểm tra, giám sát việc quản lý sử dụng tiền dịch vụ môi trường rừng

Cuối tháng 6 vừa qua, Ban điều hành Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng tỉnh chủ trì, phối hợp với Ban Kiểm soát quỹ, thành lập đoàn công tác giám sát việc thực hiện chính sách chi trả DVMTR tại xã Quài Cang, huyện Tuần Giáo. Qua kiểm tra, giám sát cho thấy công tác thực hiện chính sách chi trả DVMTR tại xã Quài Cang còn tồn tại một số vấn đề, như: Một số chủ rừng là hộ gia đình chưa mở tài khoản; các chủ rừng có diện tích cung ứng nhỏ, số tiền ít, việc vận động các chủ rừng thành lập nhóm hộ rất khó khăn, do các hộ không muốn nhận chung tiền chi trả; đối với cộng đồng đã mở tài khoản nhưng do sự thay đổi về nhân sự trong Ban Quản lý rừng nên cần mở lại tài khoản khiến việc chi trả bị chậm lại; việc quản lý, sử dụng tiền DVMTR của cộng đồng chưa ghi chép vào sổ tay...

Thẳng thắn chỉ ra những hạn chế trong quản lý, sử dụng tiền DVMTR của các cộng đồng thôn, bản tại xã Quài Cang, Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng tỉnh đã đề xuất phương án, nhanh chóng hỗ trợ các chủ rừng khắc phục tồn tại.

Ông Trần Xuân Tâm, Phó Giám đốc Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng tỉnh, cho biết: Nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả, đảm bảo tính công khai, minh bạch việc thực hiện chính sách chi trả DVMTR, hằng năm, Ban điều hành Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng phối hợp với Ban Kiểm soát quỹ, Hạt Kiểm lâm các huyện, thị, thành phố và chính quyền địa phương tổ chức kiểm tra việc quản lý, sử dụng tiền DVMTR của các chủ rừng. Trên cơ sở kiểm tra, giám sát sẽ khắc phục những hạn chế, tồn tại và hỗ trợ các đơn vị chủ rừng từng bước củng cố, hoàn thiện hồ sơ có liên quan, đảm bảo việc quản lý và sử dụng tiền DVMTR đúng mục đích, thiết thực, hiệu quả, góp phần thực hiện tốt nhiệm vụ quản lý, bảo vệ và phát triển rừng tại địa phương.

Theo thống kê của Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng tỉnh, từ năm 2014 đến tháng 7/2022, Quỹ đã tổ chức 100 cuộc kiểm tra, giám sát trên địa bàn toàn tỉnh. Qua kiểm tra cho thấy việc quản lý, sử dụng tiền DVMTR của các chủ rừng cơ bản đúng theo quy định hiện hành. Tiền DVMTR của UBND cấp xã tập trung chi đúng các đối tượng nhận khoán bảo vệ, phát triển rừng; chi cho các hoạt động tuần tra bảo vệ rừng, tuyên truyền, hội nghị tập huấn; mua sắm tài sản và làm biển báo khu vực chi trả DVMTR.

Đối với tiền DVMTR của cộng đồng thôn, bản được sử dụng vào mục đích chung của cộng đồng và nâng cao đời sống của người dân, có sự thống nhất của toàn thể người dân trong thôn, bản. Chi tập trung các nội dung: tuần tra, bảo vệ rừng; đầu tư, xây dựng các công trình phúc lợi như đường giao thông nông thôn, sửa chữa nhà văn hóa, mua bàn ghế, loa đài cho nhà văn hoá... Việc quản lý, sử dụng tiền DVMTR được các cộng đồng thôn, bản tổ chức họp dân thống nhất phương án sử dụng, có biên bản họp. Các nội dung chi được sự đồng thuận cao của các hộ gia đình trong thôn, bản và được ghi chép vào sổ tay chi trả DVMTR.

Cũng thông qua hoạt động kiểm tra, giám sát, nhiều hạn chế, tồn tại trong việc quản lý, sử dụng tiền DVMTR của chủ rừng đã được chỉ ra. Đó là một số UBND xã lúng túng trong việc xây dựng phương án quản lý, sử dụng tiền DVMTR; hồ sơ giao khoán cho các đối tượng nhận khoán chưa đầy đủ theo quy định… Nhiều cộng đồng thôn, bản ghi chép sổ tay chi trả DVMTR chưa khoa học, còn tẩy xoá; một số cộng đồng sử dụng quỹ chung chưa ghi chép đầy đủ vào sổ tay chi trả DVMTR, chỉ ghi chép và theo dõi trong sổ tay cá nhân của Trưởng ban Quản lý rừng cộng đồng, chưa lưu chứng từ chi tiêu...  

Trước thực tế trên, để việc quản lý, sử dụng tiền DVMTR hiệu quả và đúng mục đích, công tác tuyên truyền, tập huấn việc thực hiện chính sách chi trả DVMTR; hướng dẫn quản lý, sử dụng tiền DVMTR, ghi chép sổ tay chi trả và sổ tay tuần tra bảo vệ rừng là một trong những nhiệm vụ trọng tâm được Ban điều hành Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng quan tâm, thường xuyên chỉ đạo triển khai thực hiện. Chỉ tính riêng từ đầu năm đến nay, Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng tỉnh đã tổ chức 23 cuộc kiểm tra, giám sát về kết quả thực hiện các hạng mục chăm sóc rừng trồng thay thế năm thứ 4 (năm 2021) và đánh giá chất lượng rừng trồng thay thế bảo vệ năm 2 (năm 2021) của Hợp tác xã Hồng Phước (xã Nà Tấu, thành phố Điện Biên Phủ); việc thực hiện chính sách chi trả DVMTR trên địa bàn huyện Tuần Giáo; việc quản lý, sử dụng tiền DVMTR của UBND xã trên địa bàn huyện Mường Ảng; việc thực hiện chính sách chi trả DVMTR đối với chủ rừng là cộng đồng thôn, bản trên địa bàn huyện Mường Chà.

Xác định tiền DVMTR là nguồn lực tài chính ổn định, bền vững, phục vụ công tác bảo vệ, phát triển rừng, góp phần cải thiện sinh kế cho người dân, thời gian tới, ngoài việc thường xuyên, liên tục kiểm tra, giám sát việc sử dụng tiền DVMTR của các chủ rừng, Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng tỉnh tăng cường hơn nữa công tác tập huấn, hướng dẫn để việc quản lý, sử dụng tiền DVMTR đảm bảo đúng quy định, đúng mục đích và đạt hiệu quả cao. Từ đó, rừng được bảo vệ, nguồn tiền chi trả góp phần cải thiện sinh kế cho người dân tham gia giữ rừng.